ЛЬЮИС КЭРОЛЛДЫҢ «АЛИСА ҒАЖАЙЫПТАР ЕЛІНДЕ» ШЫҒАРМАСЫ ЖӘНЕ КРЕАТИВТІ ИНДУСТРИЯЛАРДЫҢ ДАМУЫ ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ АВТОРЛЫҚ ИЛЛЮСТРАЦИЯ ӨНЕРІ
DOI:
https://doi.org/10.47940/cajas.v9i2.644Аңдатпа
Аңдатпа: Мақала Льюис Кэрроллдың «Алиса ғажайыптар елінде» әдеби шығармасына әлемде креативті индустриялардың дамуы жағдайындағы авторлық иллюстрация өнерін өнертану тұрғысынан талдауға арналған. Сондай-ақ, зерттеуде ағылшын балалар жазушысы Чарльз Доджсонның Льюис Кэрролл бүркеншік атымен жазған және 1865 жылы жарық көрген «Алиса Ғажайыптар елінде» ертегі хикаятының мәдени құбылысы қарастырылады. Бұл шығарма балалар таң-ғажайып әдеби жанрының қалыптасуына революциялық әсер етті, ал «Алиса ғажайыптар елінде» суретшілері жасаған авторлық иллюстрациялар мен эстетикалық-бейнелеу стильдері жас ұрпақтың абстрактілі-бейнелі ойлау мен әлемді танудың дамуына әсер етті. Атақты суретші-иллюстраторлардың шығармашылығы балалар кітап иллюстрациясы өнері басқа бейнелеу түрлері мен жанрларымен қатар дәуіріміздің көркемдік-эстетикалық және мәдени стилін қалыптастыруға үлес қосатынын объективті түрде дәлелдейді. Балалар үшін иллюстрация маңызы жағынан кітап мәтінінің өзімен тепе-тең, ал тіпті кішкентай балалар үшін мәтіннен де маңызды, өйткені бұл баланың әлемді түсіну тәжірибесін қамтамасыз ететін білімнің визуалды жолы. Ал суретші-иллюстратордың басты міндеті кітап арқылы алынған білімді динамикалық кеңейту болып табылады. Льюис Кэрроллдың «Алиса ғажайыптар елінде» әдеби шығармасына жасаған әр түрлі суретшілердің кітап иллюстрацияларының өнертану талдаулары авторлық стильдер мен интерпретациялардың алуан түрлілігін көрсетеді, олардың әрқайсысы өзіндік көркемдік бейнелеуімен басқалардан ерекшеленеді. Олардың қатарында: Джон Тэнниел, Артур Рэкхэм, Туве Янссон, Николь Клавелу, Грег Хильдебрандт, Май Митурич, сондай-ақ қазақстандық суретші Ассоль Сас бар.Тірек сөздер:
балалар кітап иллюстрациясы, «Алиса ғажайыптар елінде», мәдени феномен, Льюис Кэрролдың шығармашылығы, креативті индустрияларЗавантаження
Библиографиялық сілтемелер
Список источников
Adams, Tim. Interview. Tim Burton: «The love and life and death stuff was stewing from the start». The Guardian, 7 October 2012, www.theguardian.com/film/2012/oct/07/tim-burton-frankenweenie-interview. Дата доступа 20 марта 2023..
Barrie, James. Peter Pan in Kensington Gardens. Illustrated by Arthur Rackham. Read Books, 27 January 2016, р. 5 – 7.
Claveloux, Nicolе. Alice in Wonderland. The version of the tale published by Grasset-Jeunesse in 1974 (illustrated by Nicolе Claveloux), 2000. monsieur.nicolas.free.fr/pages/part4b.html#note1. Дата доступа 20 марта 2023
Heywood, Sophie. Fighting ‘On the Side of Little Girls’: Feminist Children’s Book Publishing in France after 1968. Nottingham French Studies, vol. 59, no. 2, 2020, pp. 206 – 220. DOI: 10.3366/nfs.2020.0285.
Ovenden, Graham and John Davis. The Illustrators of Alice in Wonderland and Through the Looking Glass. London, Academy Editions, 1972. р. 101.
Paton, Elizabeth. What the 2018 Pirelli Calendar Says About Race. The New York Times, 20 July 2017. www.nytimes.com/2017/07/20/fashion/pirelli-2018-calendar-black-alice-in-wonderland.html. Дата доступа 20 марта 2023.
Reller, Suzanne. Illustrating Shakespeare’s Plays (Pt. 1). LiBlog, 9 November 2015, libapps.libraries.uc.edu/liblog/2015/11/illustrating-shakespeares-plays-pt-1/. Accessed 20 June 2023.
Tenniel, John. Alice and the Cheshire Cat, a design engraved on wood by the Dalziel Brothers. 1865. artsandculture.google.com/asset/sir-john-tenniel-alice-and-the-cheshire-cat-a-design-engraved-on-wood-by-the-dalziel-brothers/TgGNH8PLxMvKsQ . Accessed 20 June 2023.
Wakeling, Edward. Lewis Carroll’s diaries, volume 5. - The Lewis Carroll Society, 1999. thereallewiscarroll.com/index.html. Дата доступа 20 марта 2023.
Бахтин, Михаил. Творчество Франсуа Рабле и народная культура средневековья и Ренессанса. Собр. соч. в 7-ми тт. Т. 4 (2). Языки славянских культур, 2010, с. 28.
Бейсенбаева, Айгерим. «Визуальный ряд» (интервью с Ассоль Сас). Республиканская газета «Новое поколение», 2 февраля, 2012. archive.np.kz/cultura/10259-vizualnyjj_rjad.html. Дата доступа: 20 марта 2023.
Еженедельный планировщик/дневник на 18 месяцев, планировщик ограниченного выпуска «Приключения Алисы в стране чудес», тема белого кролика. Молескин. www.amazon.co.uk/Moleskine-18-Month-Planner-Adventures-Wonderland/dp/B07Y627H5M. Дата доступа 20 июня 2023.
Лебедев, Владимир. О рисунках для детей. Литературный современник, 1933, №12. с. 204-206
Мамаева, Надежда. Русская «Алиса» на английской сцене. Павермановские чтения. Литература. Музыка. Театр : сборник научных трудов. Вып. 2, под ред. О. Н. Турышевой. Екатеринбург, 2014. с. 127 – 132. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://elar.urfu.ru/bitstream/10995/26946/1/paverman-02-2014-18.pdf . Дата доступа 20 июня 2023
Певзнер, Николай. Английское в английском искусстве. Издательство «Азбука», Москва, 2004. c. 318
Рогозина, Ольга. Фрески Туве Янссон в Котке. Финляндия для любознательных. Культурные грани. 2017. terve-suomi.com/kulturny-otdyh/491-freski-tuve-yansson-v-kotke.html. Дата доступа 20 марта 2023.
Спиридоновa, Дана. История двух зануд: кто помогал Льюису Кэрроллу создавать мир Алисы. Журнал «Мел», 11 апреля 2020. mel.fm/blog/dana-skhanova/46709-istoriya-dvukh-zanud-kto-pomogal-lyuisu-kerrollu-sozdavat-mir-alisy. Дата доступа: 20 марта 2023
Троицкая, Юлия. Детская книга в творчестве современных художников. Герценовские чтения. Художественное образование ребёнка: стратегии будущего. VI Всероссийская научно-практическая конференция. 14 февраля 2020. Том 6. Выпуск 1. Санкт-Петербург. Издательство «ВВМ», 2020. с 30-40. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://pedagogika-cultura.ru/images/Stories/additional/2020/sbornik-rgpu-2020.pdf . Дата доступа 20 июня 2023.
Фрески Туве Янссон на этикетках напитков, посвященных столетию Финляндии. Хельсинки, Финляндия, 18.10.2016. Moomin. www.moomin.com/en/blog/tove-janssons-frescoes-centenary-beverage-labels/#95bee00f. Дата доступа 20 июня 2023.
Хильдебрандт, Грег. Я не выбирал искусство, оно выбрало меня. Издательство «Эксмодетсво», Москва, 2020. https://my-shop.ru/shop/article/13058.html. Дата доступа 20 марта 2022.
Чувашев, Константин. Солнечный Май. Япония: стили и жизни, лето 2013, с. 20–21. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.ru.emb-japan.go.jp/MAGAZINE/MAGAZINE_9/JPN09_All%20in%20one.pdf . Дата доступа 20 июня 2023.Янссон, Туве. Хельсинки 9.8.1914 – Хельсинки 27.6.2001. Хельсинки, Финляндия. Moomin. www.moomin.com/en/tove-jansson. Дата доступа 20 марта 2023.
References
Adams, Tim. Interview. Tim Burton: «The love and life and death stuff was stewing from the start». The Guardian, 7 October 2012, www.theguardian.com/film/2012/oct/07/tim-burton-frankenweenie-interview. Accessed 20 March 2023.
Bakhtin, Mikhail. Tvorchestvo Fransua Rable i narodnaya kultura srednevekovya i Renessansa. [Creative Work of François Rabelais and Folklife Culture of Medieval and Renessaince] Collected works in seven volumes, v. 4. Moscow, Yazyki slavyanskikh kultur, 2010. (In Russian)
Barrie, James. Peter Pan in Kensington Gardens. Illustrated by Arthur Rackham. Read Books, 27 January 2016, р. 5 – 7.
Beyssenbayeva, Aygerim. Vizualnyy ryad (intervyu s Assol Sas). [Visual Row (Interview with Assol Sas)] Novoe Pokolenie, 2 February 2012, archive.np.kz/cultura/10259-vizualnyjj_rjad.html. Accessed 20 March 2023. (In Russian)
Chuvashev, Konstantin. Solnechniy may [Sunny May]. Yaponiya: stili i zhizni [Japan: styles and lives], leto 2013, pp. 20–21. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.ru.emb-japan.go.jp/MAGAZINE/MAGAZINE_9/JPN09_All%20in%20one.pdf Accessed 20 June 2023. (In Russian)
Claveloux, Nicolе. Alice in Wonderland. The version of the tale published by Grasset-Jeunesse in 1974 (illustrated by Nicolе Claveloux), 2000. monsieur.nicolas.free.fr/pages/part4b.html#note1. Дата доступа 20 марта 2023
Heywood, Sophie. Fighting ‘On the Side of Little Girls’: Feminist Children’s Book Publishing in France after 1968. Nottingham French Studies, vol. 59, no. 2, 2020, pp. 206 – 220. DOI: 10.3366/nfs.2020.0285.
Hildebrandt, Greg. Ya ne vybiral iskusstvo, ono vybralo menya [I Didn’t Choose Art, It Chose Me]. Eskmodetstvo, 2020, my-shop.ru/shop/article/13058.html. Accessed 20 March 2023. (In Russian)
Jansson’s Tove frescoes on the centenary celebration beverage labels. Helsinki, Finland, october 18, 2016. Moomin.
www.moomin.com/en/blog/tove-janssons-frescoes-centenary-beverage-labels/#95bee00f. Дата доступа 20 июня 2023.
Jansson, Tove. Helsinki 9.8.2014 – Helsinki 27.6.2001. Helsinki, Finland, 2014. Moomin. www.moomin.com/en/tove-jansson. Дата доступа 20 марта 2023.
Lebedev, Vladimir. O risunkakh dlya detey. [About Pictures for Children]. Literaturnyy sovremennik, no. 12, 1933, pp. 204–206. (In Russian)
Mamayeva, Nadezhda. “Russkaya ‘Alisa’ na angliyskoy stsene.” [Russian ‘Alice’ on the English Stage.”] Paverman Readings. Literature. Music. Theater: collection of scientific works. Issue 2. Editor Olga Turysheva. Yekaterinburg, Azhur, 2014, pp. 127–132. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://elar.urfu.ru/bitstream/10995/26946/1/paverman-02-2014-18.pdf . Accessed 20 June 2023 (In Russian)
Ovenden, Graham and John Davis. The Illustrators of Alice in Wonderland and Through the Looking Glass. London, Academy Editions, 1972. р. 101.
Paton, Elizabeth. What the 2018 Pirelli Calendar Says About Race. The New York Times, 20 July 2017, www.nytimes.com/2017/07/20/fashion/pirelli-2018-calendar-black-alice-in-wonderland.html. Accessed 20 June 2023.
Pevzner, Nikolay. Angliyskoye v Angliyskom Iskusstve [English in English Art]. Moscow, Azbuka, 2004. (In Russian)
Reller, Suzanne. Illustrating Shakespeare’s Plays (Pt. 1). LiBlog, 9 November 2015, libapps.libraries.uc.edu/liblog/2015/11/illustrating-shakespeares-plays-pt-1/. Accessed 20 June 2023.
Rogozina, Olga. Freski Tuve Yansson v Kotke. [Frescoes by Tove Jansson in Kotka]. Terve Suomi – Finlandiya for lyuboznatelnykh [Terve Suomi – Finland for the curious], 17 July 2017, www.terve-suomi.com/kulturny-otdyh/491-freski-tuve-yansson-v-kotke.html. Accessed 25 March 2023. (In Russian)
Spiridonova, Dana. Istoriya dvukh zanud: kto pomogal Lyuisu Kerrollu sozdavat mir Alisy [The Story of Two Bores: who Helped Lewis Carroll Create Alice’s World] Mel, 11 April 2020, www.mel.fm/blog/dana-skhanova/46709-istoriya-dvukh-zanud-kto-pomogal-lyuisu-kerrollu-sozdavat-mir-alisy. Accessed 20 March 2023. (In Russian)
Tenniel, John. Alice and the Cheshire Cat, a design engraved on wood by the Dalziel Brothers. 1865. artsandculture.google.com/asset/sir-john-tenniel-alice-and-the-cheshire-cat-a-design-engraved-on-wood-by-the-dalziel-brothers/TgGNH8PLxMvKsQ . Accessed 20 June 2023.
Tove Jansson’s frescoes on the centenary celebration beverage labels. Moomin, 18 October 2016, www.moomin.com/en/blog/tove-janssons-frescoes-centenary-beverage-labels/#8f60da0d. Accessed 25 March 2023.
Tove Jansson: The Wonderful Artist behind the Moomins. Moomin, 4 November 2014, www.moomin.com/en/tove-jansson/. Accessed 25 March 2023.
Troitskaya, Yulia. Detskaya kniga v tvorchestve sovremennykh khudozhnikov [Children’s Book in the Works of Contemporary Artists]. Herzen Readings. Children’s Art Education: Strategies for the Future. The Sixth Russian Scientific and Practical Conference. 14 February 2020. Volume 6. Issue 1. St. Petersburg, Publishing house VVM, 2020, p. 30–40. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://pedagogika-cultura.ru/images/Stories/additional/2020/sbornik-rgpu-2020.pdf . Accessed 20 June 2023. (In Russian)
Wakeling, Edward. Lewis Carroll’s diaries, volume 5. - The Lewis Carroll Society, 1999. thereallewiscarroll.com/index.html. Дата доступа 20 марта 2023.
Жарияланған
Дәйексөздерді қалай жазу керек
Шығарылым
Бөлім
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2023 Central Asian Journal of Art Studies
Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 бүкіл әлем бойынша .
.png)
